Kara ograniczenia wolności w postaci prac społecznych potrafi być dla skazanego poważnym wyzwaniem — zwłaszcza wtedy, gdy pojawiają się problemy zdrowotne. Klienci pytają mnie często, co można zrobić, jeśli stan zdrowia uniemożliwia dalsze wykonywanie prac. Prawo karne wykonawcze przewiduje kilka rozwiązań, które warto rozważyć w takiej sytuacji.
Przerwa (art. 63 §1 k.k.w.)
To rozwiązanie dedykowane jest właśnie dla sytuacji, gdy choroba ma charakter przejściowy, a skazany potrzebuje rekonwalescencji. Przerwa orzekana jest do ustania przeszkody – czyli do wyzdrowienia. W praktyce nie jest orzekana na dłużej niż jeden rok.
Zalety: pozwala uniknąć natychmiastowego wykonywania kary, daje czas na dojście do zdrowia.
Wady: nie rozwiązuje problemu całkowicie — godziny pozostają do „odpracowania” w przyszłości.
Odroczenie wykonania kary (art. 62 §1 k.k.w.)
Odroczenie to rozwiązanie bardzo podobne do zwolnienia czasowego. Sąd może odroczyć wykonywanie kary, jeśli jej natychmiastowe wykonywanie pociągałoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. Odroczenie może nastąpić do maksymalnie 6 miesięcy.
Zalety: formalne wstrzymanie wykonania kary na określony czas.
Wady: nie kończy sprawy — problem tylko przesuwa się w czasie.
Zmniejszenie miesięcznego wymiaru pracy (art. 63a §1 k.k.w.)
Sąd może obniżyć miesięczny wymiar prac społecznych, nawet do 20 godzin miesięcznie. To opcja szczególnie przydatna dla osób, które nie są całkowicie niezdolne do pracy, ale nie są w stanie wykonywać kary w dotychczasowym wymiarze.
Zalety: realne odciążenie skazanego, możliwe do zastosowania, gdy stan zdrowia nie pozwala na pełne wykonywanie kary.
Wady: godziny wciąż trzeba wykonać — tylko w mniejszym tempie. Wymaga też zastanowienia się, czy skazany faktycznie będzie w stanie zrealizować nawet zmniejszony wymiar.
Zamiana prac społecznych na potrącenia z wynagrodzenia
Jeśli skazany podejmie legalne zatrudnienie na pełny etat, możliwe jest złożenie wniosku o zamianę prac społecznych na potrącenia z wynagrodzenia (przelicznik : 20 godzin = 10%).
Zalety: pozwala na kontynuowanie odbywania kary bez fizycznego wykonywania prac społecznych.
Wady: konieczność podjęcia legalnej pracy na pełny etat; nie każda osoba ma taką możliwość.
Uznanie kary za wykonaną (art. 83 k.k.)
To najbardziej zdecydowane rozwiązanie — złożenie wniosku o uznanie kary za wykonaną. Sąd może podjąć taką decyzję, jeśli skazany odbył co najmniej połowę kary i istnieją „szczególne względy” (np. poważna choroba, uregulowanie wszystkich należności z wyroku).
Zalety: jedyna opcja, która daje szansę na realne skrócenie kary.
Wady: wymaga spłaty wszystkich zobowiązań wynikających z wyroku.
Co wybrać?
Wybór najlepszej strategii zależy od konkretnej sytuacji — stanu zdrowia, ilości już odbytej kary, możliwości podjęcia pracy. Jeśli stan zdrowia uniemożliwia jakiekolwiek wykonywanie prac, moim zdaniem warto skupić się na rozwiązaniach, które kompleksowo zakończą problem, czyli zamianie na potrącenie lub wniosku o uznanie kary za wykonaną.
Jeśli potrzebujesz pomocy w ocenie swojej sytuacji lub przygotowaniu wniosku do sądu, zapraszam do kontaktu z kancelarią. Każda sprawa wymaga indywidualnego podejścia — nie zostawiaj jej samej sobie.
