Podanie wyroku do publicznej wiadomości jest szczególnym instrumentem prawnym. Jego zadaniem jest rozpowszechnienie informacji o skazaniu.
Podanie wyroku do publicznej wiadomości zazwyczaj jest fakultatywne
Jest tylko jeden przypadek w którym Sąd musi nakazać podanie wyroku do publicznej wiadomości. Są to sprawy o zniesławienie, w których o zastosowanie tego środka wyraźnie zawnioskował pokrzywdzony. W pozostałych sprawach sąd może, ale nie musi zastosować tego środka.
Kiedy Sędziowie orzekają upublicznienie wyroku ?
W praktyce nie jest to środek często wykorzystywany. Sędziowie sięgają po niego w tych sprawach, w których reputacja sprawcy wymaga społecznego sprostowania. Czasami Sędziowie decydują się na opublikowanie informacji o skazaniu gdy przestępstwo w danym regionie jest powszechne albo uznawane jest za bezkarne. Publikacja wyroku skazującego ma wówczas na celu tzw. prewencje generalną (czyli podnoszenie świadomości prawnokarnej społeczeństwa).
Decyduje dobro pokrzywdzonego
O zastosowaniu tego środka karnego zawsze jednak musi decydować dobro pokrzywdzonego. Tam, gdzie publikacja wyroku mogłaby doprowadzić do powtórnej wiktymizacji (ponownego skrzywdzenia) tam zastosowanie środka jest niedopuszczalne.
W jednej z prowadzonej przeze mnie spraw Sąd zastosował ostatnio podanie wyroku do publicznej wiadomości. Co ciekawe – publikacja ma nastąpić na stronie Internetowej pokrzywdzonego. Pokrzywdzony natomiast absolutnie sobie tego nie życzy bo godzi to również w jego renomę. I co teraz? Wyrok nie jest prawomocny więc być może Sąd II instancji rozwiąże problem. Zakładając jednak, że wyrok się utrzyma będziemy mieli skrajnie alogiczną sytuację, w której Sąd zmusza pokrzywdzonego do niekorzystnej dla niego publikacji, a jeżeli pokrzywdzony nie wykona polecenia Sądu, będzie mógł ponieść nawet odpowiedzialność karną. Skutkiem niewykonania polecenia Sądu w zakresie ogłoszenia orzeczenia jest realizacja przestępstwa z art. 244 k.k. ,zagrożonego karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
Taka sytuacja oczywiście nie powinna mieć miejsca. Przy zastosowaniu środka karnego w postaci publikacji wyroku Sąd powinien w pierwszej kolejności mieć na względzie dobro pokrzywdzonego. Publiczne ogłaszanie o tym, że na szkodę pokrzywdzonego ktoś popełnił przestępstwo często nie jest dla niego korzystne. Z tej też przyczyny pokrzywdzony ma prawo zaskarżyć postanowienie Sądu określające sposób podania wyroku do publicznej wiadomości. Prawo to pokrzywdzony ma także gdy nie brał aktywnego udziału w postępowaniu.
Sposoby publikacji wyroku
Najczęściej spotykanym sposobem podania wyroku do publicznej wiadomości jest ogłoszenie go w czasopiśmie. Obecnie spotykanymi sposobami są także publikacja w telewizji lub Internecie. Przy sprawach o mniejszym zasięgu, dotyczących określonych kręgów społecznych zdarza się, że Sąd nakazuje publikacje na apelu szkolnym, zebraniu, tablicy ogłoszeń.
Aby doprowadzić do opublikowania wyroku Sąd wydaje odpowiednim podmiotom polecenia, przesyłając odpis wyroku, który ma być opublikowany. Każdy kto otrzymał takie zobowiązanie powinien je wykonać. W przeciwnym razie narazi się na odpowiedzialność karną za brak realizacji polecenia Sądu, co jak wspomniałam wcześniej jest przestępstwem.
